De geschiedenis van Matcha tea
Het belang van Kleur, geur, textuur en smaak
Gezondheidsvoordelen van matcha
Hoewel wij deze theesoort vooral uit de Japanse cultuur kennen, waren het de Chinezen die voor het eerst de warme drank maakten. Al tijdens de Tang-dynastie (618-907) werden in China theebladeren gestoomd en tot blokjes verwerkt, om vervolgens te worden opgeslagen of te worden verhandeld. De blokjes thee werd geroosterd en tot poeder geslagen. Het poeder werd met zout in water gekookt. Later veranderde dit en werd het water met een klopper in een kom opgeklopt, wat vandaag de dag nog steeds gebeurt. De Zenboeddhisten hadden er een heel ritueel omheen, die door Chon monniken in 1103 werd overgenomen en aangevuld met een etiquette. Tegelijk met het zenboeddhisme, werd in 1190 het ritueel van theepoeder maken naar Japan gebracht. Het drinken van de theepoeder was eeuwenlang niet erg populair. Maar inmiddels zijn de Chinezen wereldwijd de grootste fan van deze poederthee, gevolgd door Japan.
Een van de dingen waar het land van de rijzende zon bekend om staat, is het houden van theeceremonies. En dat doen ze met...? Juist ja, groene thee dus. En dan vooral die "Umami" thee. Zo'n ceremonie zit vol met allerlei rituelen die telkens veranderen met de seizoenen in het jaar, de gasten en de locatie. Twee dingen hebben de ceremonies gemeen. De eerste is de bedoeling om "sabi" te creëren, een rustgevende gemoedstoestand waarin je de schoonheid van dingen om je heen leert waarderen. Het tweede dat altijd gebruikt wordt tijdens zo'n ceremonie is natuurlijk die heerlijke groene theepoeder waar wij het in dit blog iedere keer over hebben.
Pas sinds enkele jaren zijn wij in Europa fan van deze bijzondere groene theesoort. Sinds Nederland rond 2016 kennismaakte met deze thee, is het hard gegaan. Inmiddels schieten matchabars als paddenstoelen uit de grond en weet vrijwel iedere foodlover het nodige te vertellen over deze specifieke theeplant.
Groene thee kennen we natuurlijk al langer. Behalve het eerder genoemde verschil in productie, is ook de manier waarop de groene poederthee geschonken wordt anders. Bij andere soorten thee, zoals groene thee, wordt de thee getrokken waarna de bladeren worden verwijderd. Bij matcha thee worden de bladeren tot poeder verwerkt, waardoor je dus honderd procent van de theebladeren drinkt. Hierdoor blijven de gezonde ingrediënten van de thee bewaard. Dat is dan ook waarschijnlijk een reden waarom deze thee steeds populairder wordt in ons land. Gezondheid wordt steeds belangrijker gevonden en deze groene theepoeder wordt door steeds meer mensen gezien als superfood. Dat is mooi meegenomen, maar daarnaast is het natuurlijk ook gewoon een hele lekkere thee.
Wat is matcha nu eigenlijk precies, hoe ziet het eruit, waar ruikt en smaakt het naar, hoe wordt het geoogst?
Om precies te weten te komen hoe dit in zijn werk gaat, reizen we af naar Japan. Daar, in de schaduwrijke velden van bijvoorbeeld Uji in de regio Kyoto, worden vanaf begin mei de theebladeren zorgvuldig met de hand geplukt. De bovenste theebladeren zijn het zachtst en bevatten de meeste voedingsstoffen. Ongeveer vier weken voor deze eerste oogst worden de velden met zeilen of matten afgedekt tegen het zonlicht. Omdat de planten van de Camellia sinensis bijna volledig in het donker staan, maken ze een enorme hoeveelheid chlorofyl (bladgroen) aan. Hierdoor krijgen de planten hun intens groene kleur. Bovendien maken de planten in het donker meer aminozuren aan. En dit gedeelte van het oogstproces is dan ook precies het begin van de verschillen met "gewone" groene thee.
Na het oogsten worden de theebladeren in de fabriek zorgvuldig behandeld, tot het de poedervorm heeft zoals wij die kennen. Dit is nogal een proces, waarbij veel kennis nodig is. In Japan wordt deze kennis op de theebergen generatie op generatie doorgegeven. De bladeren worden gestoomd, zodat alle voedingsstoffen bewaard blijven en er geen verkleuring ontstaat.
Hierna worden de bladeren gedroogd. Deze "aracha" oftewel rauwe thee wordt door de Japanse experts zorgvuldig beoordeeld op kwaliteit, kleur, geur en smaak. Alleen de allerbeste kwaliteit is goed genoeg wanneer je de echte beleving wilt ervaren van het drinken van matcha tea. De overgebleven theeplanten worden in gelijke stukken gesneden. Dit wordt tencha genoemd en het is de grondstof voor de groene thee poeder.
Voor het maken van de echte groene thee poeder, is nog een volgende stap nodig. De tencha wordt gemalen met granieten molenstenen. Dit is een langdurig proces, want het duurt ongeveer een uur om 40 gram matcha te maken.
Wat overblijft is de enige echte matcha thee. Je herkent het direct. Hoe feller de groene kleur, hoe beter de kwaliteit van de thee. Maar ook de geur zegt veel over het niveau van de theepoeder. Een goede matcha ruikt naar vers gemaaid gras. Over de smaak hebben we het al eerder gehad en kunnen we kort zijn. Wanneer de thee alleen maar bitter smaakt, dan is de kwaliteit niet zoals die zou moeten zijn. De échte groene poeder heeft een ietwat bittere smaak in het begin, maar gaat al gauw over in zoet. De zoete nasmaak, die een beetje lijkt op heerlijke chocolade, kan minutenlang aanhouden. De textuur van het poeder verraadt ook een groot deel van de kwaliteit. Je kunt zeggen dat hoe fijner het poeder aanvoelt, hoe hoger de kwaliteit van de thee is. Het poeder moet zacht zijn, zoals bijvoorbeeld babypoeder of oogschaduw poeder. Als het poeder grof aanvoelt, dan kun je er vrij zeker van zijn dat je te maken hebt met oude(re) theeplanten of het onderste deel van de bladeren.
Nu je iets meer te weten bent gekomen over de oorsprong, het productieproces, de smaak en de textuur, wil je natuurlijk ook weten of deze diep goene poeder iets voor je lichaam of geest doet. Kortom: moet je matcha thee kopen omdat het gezond voor je is?
Om dat te weten te komen, kijken we naar de voedingsstoffen in de fijne poeder. Omdat je de bladeren in poedervorm in z'n geheel opdrinkt haal je in ieder geval het maximale uit de plant. Dit in tegenstelling tot gewone groene thee, waarvan je alleen het extract drinkt. Door één kop maccha te drinken krijg je net zoveel voedingsstoffen binnen als bij het drinken van tien koppen groene thee. Bovendien bevat het bijna 140 keer meer antioxidanten dan groene thee. Dat is nogal wat. De fijngemalen theeblaadjes zitten boordevol vitaminen, antioxidanten, aminozuren en mineralen.
Thee is natuurlijk altijd al een behoorlijk gezond drankje geweest, maar de nog niet zo lang bekende maccha heeft toch een streepje voor als het gaat om gezondheidswinst. We zetten een flink aantal voordelen van dit kleurrijke drankje even voor je op een rijtje.
Met al die voordelen zou je misschien wel heel de dag door deze thee willen drinken. Maar, zoals met alles geldt: overdaad schaadt. Houd het bij maximaal drie tot vier koppen per dag om optimaal te genieten van de smaak en de voordelen. Verdeel deze koppen thee over de dag. Omdat het een vrij "zware" theesoort is, kan je hem beter niet bij je ontbijt drinken. Wacht ook een half uurtje, wanneer je net gegeten hebt. De thee kan de opname van vitamine B tegengaan. Wanneer drink je de poederthee eigenlijk het beste, zodat je van alle positieve effecten geniet? Nou, eigenlijk op alle andere momenten. Bijvoorbeeld net voordat je gaat sporten, studeren of werken. De thee levert je energie, kalmeert je zenuwen en heeft een positieve werking op je concentratievermogen. Heb je last van een 16.00 uur dip? Dan helpt de thee je om weer energie te krijgen.
Na het lezen van zoveel leuke en interessante weetjes is het tjjd om wat meer te weten te komen over de bereiding. Matcha thee maken lijkt vanuit onze Westerse gedachtegang moeilijk en tijdrovend, maar dat is het beslist niet. We hebben gelezen dat de thee door zenboeddhisten is verspreid en het zal je dan ook niet verbazen dat je deze thee met aandacht maakt. Je zou bijna zeggen, dat het lijkt alsof je aan het mediteren bent. Door deze groene poederthee op de traditionele wijze te bereiden, krijg je de lekkerste warme drank. Je kunt natuurlijk de poeder in heet water gooien, even roeren en klaar: maar dat kan nooit de bedoeling zijn voor dit exclusieve drankje. Maar hoe maak je dan een goede thee of een heerlijke matcha latte?
Voordat je gaat beginnen, moet je natuurlijk eerst matcha kopen. Wanneer je matcha thee gaat kopen, let er dan op dat het van goede kwaliteit is. Kijk in de webshop voor de lekkerste kwaliteitsthee in een blikje, of als navulling.
Wat heb je nog meer nodig om een lekkere kop thee te maken? Kort gezegd, eigenlijk spullen die je gebruikt wanneer je een Japanse theeceremonie zou doen. Maar waarschijnlijk doe je dat niet zo vaak. Daarom noemen we de dingen die nodig zijn voor het zetten van een goede groene poederthee voor je op.
Zet een fijn muziekje op, of niet natuurlijk, en ga aan de slag met het bereiden van deze heerlijke thee. Volg de volgende stappen op. Je kunt ook het filmpje bekijken.
1. Doe de matchakwast of chasen in de kom en giet er water op van 100 graden Celsius.
2. Giet het kokende water uit de matchakom.
3. Breng de matchakwast voorzichtig over de standaard en draai hem in de juiste vorm.
4. Weeg 1,5 gram poeder af op de weegschaal en doe de matcha in de kom.
5. Kook water tot 90 graden Celsius en schenk dit over het poeder in de matchakom.
6. Klop met de kwast door het poeder tot alle klontjes weg zijn.
7. Klop bubbels in de vloeistof totdat al het poeder is opgelost.
Hierna is je thee klaar om gedronken te worden. Je drinkt de thee in dezelfde kom als waarin je hem klaar maakt. Het lekkerste is, om tegelijk een beetje schuim en een beetje thee te drinken. Doe je ogen dicht en geniet ervan!
Je weet nu hoe je van deze Japanse groene theepoeder een heerlijk warm drankje maak. Maar je kan natuurlijk ook variëren en een lekkere matcha latte maken. Bekijk daarvoor het filmpje en volg de stappen op.
Nu je wat meer weet over de oorsprong, de oogst, de smaak en textuur van deze heerlijke Japanse groene drank, ben je hopelijk net zo enthousiast als wij geworden!